در جست و جوی نان

كتاب حاضر قسمتى از شرح حال خود نويسنده بزرگ است. از وقتى كه پادوى مغازه كفاشى مى‌شود، تا زمانى كه سرانجام تصميم مى‌گيرد آخرين بار شانس خود را بيازمايد و براى تحصيل در يك مدرسه معمولى به كازان مى‌رود. البته در اين مدرسه هم براى او راه نيست. در مدرسه او را به سبب فقر مادى نمى‌پذيرند. در سراسر اين كتاب كودكى را مى‌بينيد كه تنها، در جهانى از پستى و دغل‌كارى و طرارى افتاده است و مى‌بينيد كه چگونه او خاكسترهاى انبوهى را به دنبال جرقه‌هاى بى‌نفس انسانيت و بشردوستى هم مى‌زند. شما مى‌بينيد كه به‌خاطر مطالعه كتاب چه بلاهايى سرش مى‌آورند. شما مشاهده مى‌كنيد كه چگونه تكاپوى او را در تحصيل علم به ريشخند مى‌گيرند. شما آدم‌ها و آدمك‌هاى فراوانى را مى‌بينيد. با گوركى به كسانى محبت مى‌ورزيد و از كسانى ديگر حذر مى‌كنيد و متنفر مى‌شويد.